Parki narodowe i rezerwaty przyrody

Rezerwat w Dźaldhaparze (Jaidhapara Widlife Sanctuary; Bengal Zachodni)

W okolicach tego rezerwatu kończy się pas lasów tropikalnych ciągnący się z południowo-wschodniej Azji. Można tu napotkać indyjskie nosorożce, słonie oraz inne dzikie zwierzęta. Rezerwat, obejmujący 100 km2 powierzchni, porastają lasy i bujna roślinność; przecina go szeroka rzeka Torsa. Oddalony jest o 224 km od Dardżilingu – stamtąd dojedziemy do Dźaldhapary drogą prowadzącą przez Siliguri oraz Dźalpajguri (Jal-paiguri) – najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Haśimarze (Hashimara). W okolicy działa pensjonat dla turystów. Zwiedzanie od marca do maja.

Rezerwat nad Manas (Manas Widlife Sanctuary; Asam) Ten malowniczy zakątek przecinają trzy rzeki: Manas, Hakua i Beki. Z bungalowów znajdujących się w Mo-thanguri, nad brzegiem Manas, roztaczają się wspaniałe widoki na wzgórza porośnięte lasami tropikalnymi. Tutejsze szlaki turystyczne zagłębiają się daleko w las, a następnie prowadzą brzegami rzek. Warto wybrać się także na przejażdżkę łodzią. Rezerwat zamieszkują tygrysy, bawoły, słonie, sambary, jelonki błotne oraz inne zwierzęta. W części rezerwatu należącej do Bhutanu żyją niezwykle rzadkie czarne langury. Ponieważ ostatnio park był schronieniem dla uciekinierów, tutejsza infrastruktura została prawie zupełnie zniszczona. Zwiedzanie od stycznia do marca.

Park narodowy w Kazirandze (Kaziran-ga National Park; Asam) Jest to jedyne miejsce, gdzie żyją bardzo nieliczne już okazy jednorogiego nosorożca indyjskiego, prawie zupełnie wytępionego przez chińskich myśliwych, którzy uważają jego róg, krew i mocz za magiczne środki medyczne. Aby zapobiec kłusownictwu, zamierzano przetransportować ocalałe zwierzęta do parku w Dudhwie w Uttar Pradeśu, niestety, plan ten do dzisiaj nie został zrealizowany, co oznacza, że ten gatunek prawdopodobnie już wkrótce zniknie z powierzchni ziemi.

W parku przeważają obszary porośnięte trawą, której wysokość sięga nawet 6 m, oraz mokradła zwane dźhil. Zamieszkujące tutaj nosorożce na pierwszy rzut oka wydają się ogromne i niezgrabne. Nic dziwnego, skoro mają prawie 2 m wysokości, a ich waga przekracza 2 tony. Pomimo to są jednak niezwykle zwinne i szybkie. Niestety, nie zawsze można je dostrzec w wysokiej i bujnej trawie. Miejsce pobytu tych zwierząt wskazują krążące nad nimi czaple oraz inne ptaki, które siadają na grzbietach nosorożców, oraz charakterystyczny szelest, jaki towarzyszy zwierzęciu przedzierającemu się przez trawy. Najlepszym punktem obserwacyjnym są kryjówki wokół mokradeł, w których nosorożce lubią się taplać. Zwiedzanie od lutego do marca.

Parki narodowe w Sariska i Rantham-bhurze (Sariska & Ranthambhore National Parks; Radżastan) Obszary te porośnięte są roślinnością typową dla indyjskich nizin. Park w Sariska słynie z zamieszkujących go stad antylop nilgau, które najlepiej jest obserwować nocą. Jednak w ostatnich czasach rezerwat przeżywa najazdy turystów, wydających się zapominać, jaki jest (albo raczej powinien być) prawdziwy cel ich wyprawy. Prowadzone tutaj nielegalne wykopaliska złóż mineralnych również przyczyniają się do stopniowego wyniszczania tego przepięknego zakątka Indii.

Park w Ranthambhurze, znany również jako Sawaj Madhopur, jest mniejszy, dzięki czemu turyści mają większe szanse napotkać zamieszkującą go zwierzynę. Dodatkową atrakcją są jeziora z pływającymi w nich krokodylami. Jednak i tutaj przybywają corocznie rzesze tuiystów, zainteresowanych głównie ujrzeniem z bliska tygrysów, które coraz trudniej napotkać. Dziennikarze z magazynu BBC World (I/II 93) odkryli, iż kłusownikom udało się przekupić urzędników zarządzających parkiem, którzy zezwolili im na polowania. W ten sposób wytępiono większość zamieszkujących ten obszar tygrysów. Rezerwat znajduje się na trasie linii kolejowej biegnącej z Delhi do Mumbaju (Bombaj); można tam również pojechać samochodem z Dżajpuru (Jaipur), od którego oddalony jest o 160 km na południe. Zwiedzanie od lutego do czerwca (Sariska) oraz od listopada do maja (Ranthambhur).

Rezerwat ptaków w Keoladeo Ghana (Keoladeo Ghana Bird Sanctuary; Radżastan) Rezerwat ten, popularnie zwany Bharatpurem, jest jednym z najpiękniejszych zakątków Indii, gdzie można podziwiać najróżniejsze gatunki ptaków. Zamieszkuje go ptactwo wodne oraz liczne stada ptaków wędrownych przybywających tutaj z Syberii i Chin, takich jak czaple, bociany, żurawie i dzikie gęsi. Rezerwat pokrywa sieć dróg i szlaków turystycznych, co zwiększa szanse napotkania nie tylko wielu ptasich okazów, ale także chroniących się tutaj jeleni oraz innych zwierząt. Turyści przyjeżdżają pociągiem kursującym pomiędzy Delhi a Bombajem. Zwiedzanie od września do lutego.

Park narodowy w Madhaw (Madhaw National Park; Madhja Pradeś) Pośrodku tego malowniczego parku, położonego nie opodal Gwalioru, znajduje się jezioro otoczone lasami. Można sfotografować m.in. antylopy karłowate, gazele indyjskie i nilgau, a także napotkać tygrysy i lamparty. Zwiedzanie od lutego do maja.

Park narodowy w Kanha (Kanha National Park; Madhja Pradeś) Jest to jeden z najpiękniejszych rezerwatów przyrody w Indiach, zamieszkany przez wiele różnych gatunków dzikich zwierząt. Na początku planowano umieścić w nim jedynie rzadkie jelonki błotne, jednak z czasem stał się schronieniem również dla tygrysów, czytali, gaurów, antylop nilgau, lampartów i hien. Od pierwszego czerwca do trzydziestego pierwszego października park jest zamknięty. Zwiedzanie od marca do czerwca, a także w sezonie od listopada do maja.

Park narodowy w Bandhawgarhu (Madhja Pradeś) Park ten jest mniejszy i rzadziej odwiedzany przez turystów niż park w Kanha, a szkoda, gdyż dogodne położenie i znajdujący się w nim najstarszy z indyjskich fortów, górujący nad niziną, niewątpliwie zasługują na uwagę. Wśród zwierzyny znajduje się także kilka tygrysów. Zwiedzanie od listopada do kwietnia (nieczynny od 1 lipca do 31 października).