Ustrój Indii

USTRÓJ

Ustrój Indii wzoruje się na ustroju Stanów Zjednoczonych. Państwo jest republiką, w której władzę ustawodawczą sprawuje parlament, składający się z dwóch izb: niższej Izby Ludowej (Lok Sabha) oraz wyższej Izby Stanu (Radźja Sabha).

Izba niższa liczy 544 członków (łącznie z marszałkiem), z których tylko dwóch nie jest wybieranych w wyborach powszechnych. Wybory, w których biorą udział wszyscy obywatele powyżej 18 roku życia, odbywają się co 5 lat, jednak rząd ma prawo przeprowadzić je przed upływem tego czasu.

Z 544 mandatów 125 jest zarezerwowanych dla ludności pozakastowej i członków plemion (patrz: rozdział Ludność). Izbę wyższą tworzy 245 deputowanych; w odróżnieniu od Lok Sabha nie może ona zostać rozwiązana.

Poszczególne stany posiadają własne organy ustawodawcze, zwane Widhan Sabha. Izby te wspólnie z parlamentem wybierają prezydenta, który oficjalnie jest głową państwa, jednak największa władza spoczywa w rękach premiera.

W państwie istnieje ścisły podział zadań pomiędzy rządem federalnym a władzami stanowymi. Policja, oświata, rolnictwo i przemysł podlegają temu pierwszemu, zaś decyzje dotyczące pozostałych działów gospodarki podejmowane są na obu szczeblach.

Rząd federalny ma prawo interweniować w każdym stanie, jeśli jego sytuacja polityczna wydaje się niedostatecznie ustabilizowana. W minionych latach kilkakrotnie korzystano z tego kontrowersyjnego przywileju, określanego mianem rządów prezydenckich – m.in. w Pentjżabie w latach 1985-1992, Kaszmirze w 1990 r. oraz Asamie w 1991 r., aby na powrót wprowadzić tam zasady demokracji. Podobne rządy miały pomóc w ustabilizowaniu sytuacji politycznej w Goa, Tamil-nadzie, Pudduczeri (Pondichery), Harja-nie i Meghalaji w 1991 r. oraz w Nadze w 1992 r. Stany, które do dziś podlegają bezpośrednio rządowi federalnemu to Kaszmir, Meghalaja oraz Naga.

Obecny rząd, na którego czele stoi P V Narasimha Rao, jest rządem mniejszościowym, gdyż Indyjskiemu Kongresowi Narodowemu (1) nie udało się zdobyć absolutnej większości w wyborach w 1991 r. Na początku 1994 r. sytuacja w parlamencie wyglądała następująco: Kongres (1) – 258 mandatów, BJP – 118, Dźanata Dal – 39, CPI (M) – 36, CPI – 14, bezpartyjni – 79.

Pomimo kilkakrotnych spadków popularności hinduska partia narodowa BJP, zwana inaczej Kongresem (2), główna partia opozycyjna Indii, zyskała w ciągu ostatnich lat wielu zwolenników, przejmując całkowicie władzę w Gudżaracie. Udało się jej również zapewnić sobie większość w izbach stanowych w Uttar Pradeśu, Madhja Pradeśu, Himaćal Pradeśu i Radżastanie, jednak zniszczenie meczetu Babri w mieście Ajodhja stało się przyczyną rozwiązania tamtejszych parlamentów. W nowych wyborach, które przeprowadzono w latach 1994 i 1995, partia BPJ uzyskała większość już tylko w Gudżaracie.

Godło, flaga i hymn

Na fladze indyjskiej widnieją trzy poziome pasy w kolorach: pomarańczowym, białym i ciemnozielonym. Granatowe koło, które znajduje się w środku, zwane ćaldim, jest wzorowane na ozdobnym motywie ze słynnej kolumny Aśoki w Samathu.

Słowa do indyjskiego hymnu narodowego zaczerpnięto z hinduskiego poematu autorstwa Rabindranatha Tagore. W tłumaczeniu brzmią one następująco:

Jesteś władcą umysłów ludzkich, twórcą naszych losów.
Twoje imię rozgrzewa serca Pendżabu,
Sindu, Gudżaratu, Marathów,
Drawidów, Orisy i Bengalu.
Powraca echem w Windhji i Himalajach, szumi w nurtach Dźamuny i Gangesu, krzyczą je fale oceanu.
Modlimy się o błogosławieństwo dla Ciebie i wychwalamy twą potęgę.
W twoich rękach życie nasze.
Jesteś twórcą naszych losów.
Zwycięstwo, zwycięstwo jest Twoje.